11-29-2024, 10:57 PM
Toplu iş ilişkilerinde ortaya çıkan uyuşmazlıkların çözümünde en önemli araçlardan biri arabuluculuktur. Arabuluculuk, tarafsız bir üçüncü kişinin (arabulucu) tarafları dinleyerek, ortak bir zeminde anlaşmalarına yardımcı olduğu bir süreçtir. Bu sayede grev ve lokavt gibi daha radikal yöntemlere başvurmadan uyuşmazlıklar daha barışçıl ve yapıcı bir şekilde çözülebilir.
Arabuluculuğun Amacı ve Önemi
Türkiye'de toplu iş uyuşmazlıklarında arabuluculuk, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu ile düzenlenmiştir. Kanun, arabuluculuğu toplu iş uyuşmazlıklarının çözümünde zorunlu bir aşama olarak belirlemiştir. Grev ve lokavta başvurmadan önce ya da grev ve lokavt yasağı olan durum ve zamanlarda, uyuşmazlığın barışçı yollarla çözümlenmesi şart koşulmuştur.
Arabuluculuğun Avantajları
Arabuluculuk, toplu iş uyuşmazlıklarının çözümünde etkili ve barışçıl bir yöntemdir. Taraflar arasında karşılıklı güvenin artmasına, üretim süreçlerinin kesintiye uğramasının önlenmesine ve sosyal barışın sağlanmasına katkı sağlar. Ancak, arabuluculuğun başarılı olması için tarafların iyi niyetli olması ve arabulucunun tarafsız ve deneyimli olması gerekmektedir.
Arabuluculuğun Amacı ve Önemi
- Anlaşmazlıkların Çözümü: Tarafların görüş ayrılıklarını gidererek, ortak bir zeminde anlaşmalarını sağlamak.
- İlişkilerin Düzeltilmesi: Taraflar arasındaki gerginliği azaltarak, daha sağlıklı bir iş ilişkisi kurulmasına katkı sağlamak.
- Zaman ve Maliyet Tasarrufu: Grev ve lokavt gibi yöntemlere göre daha kısa sürede ve daha düşük maliyetle çözüm sunmak.
- Üretim Sürecinin Devamlılığı: İş yerinde üretim sürecinin kesintiye uğramasını önlemek.
- Sosyal Barışın Sağlanması: Toplumda huzursuzluklara neden olabilecek iş çatışmalarını önlemek.
- Arabulucu Seçimi: Taraflar veya görevli makam tarafından tarafsız ve deneyimli bir arabulucu seçilir.
- Görüşmeler: Arabulucu, taraflarla ayrı ayrı ve birlikte görüşerek sorunları analiz eder.
- Öneriler: Arabulucu, tarafların kabul edebileceği çözüm önerileri sunar.
- Anlaşma: Taraflar, arabulucunun önerileri doğrultusunda anlaşmaya varırlarsa, bu anlaşma yazılı olarak düzenlenir.
- Tarafsiz Olmak: Hiçbir tarafa yakınlık göstermeden, objektif bir tutum sergilemek.
- Dinlemek: Tarafların görüşlerini dikkatle dinlemek ve anlamak.
- Analiz Etmek: Sorunun kökenini belirlemek ve çözüm yollarını ortaya koymak.
- Öneriler Getirmek: Tarafların kabul edebileceği, uzlaşmacı çözüm önerileri sunmak.
- Tarafları Bir Araya Getirmek: Taraflar arasında iletişimi sağlamak ve ortak bir zeminde buluşmalarına yardımcı olmak.
Türkiye'de toplu iş uyuşmazlıklarında arabuluculuk, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu ile düzenlenmiştir. Kanun, arabuluculuğu toplu iş uyuşmazlıklarının çözümünde zorunlu bir aşama olarak belirlemiştir. Grev ve lokavta başvurmadan önce ya da grev ve lokavt yasağı olan durum ve zamanlarda, uyuşmazlığın barışçı yollarla çözümlenmesi şart koşulmuştur.
Arabuluculuğun Avantajları
- Esneklik: Arabuluculuk, tarafların özel durumlarına ve ihtiyaçlarına göre esnek çözümler üretmeye olanak tanır.
- Gizlilik: Arabuluculuk sürecinde konuşulanlar genellikle gizli tutulur.
- Zorlama Yoktur: Arabulucu, tarafları bir karara bağlayamaz. Karar tamamen tarafların özgür iradesine bağlıdır.
- Uzlaşma Kültürünün Gelişmesi: Tarafların sorunlarını diyalog yoluyla çözme alışkanlığı kazanmalarını sağlar.
- Tarafların İyi Niyetli Olması: Arabulucunun başarılı olması için tarafların çözüme yönelik bir yaklaşım içinde olması gerekmektedir.
- Zaman Sınırlaması: Arabuluculuk süreci, bazen uzun sürebilir ve tarafların sabrını zorlayabilir.
- Güç Dengesi: Taraflar arasındaki güç dengesizliği, arabuluculuk sürecinde zorluklar yaratabilir.
Arabuluculuk, toplu iş uyuşmazlıklarının çözümünde etkili ve barışçıl bir yöntemdir. Taraflar arasında karşılıklı güvenin artmasına, üretim süreçlerinin kesintiye uğramasının önlenmesine ve sosyal barışın sağlanmasına katkı sağlar. Ancak, arabuluculuğun başarılı olması için tarafların iyi niyetli olması ve arabulucunun tarafsız ve deneyimli olması gerekmektedir.